Strony

niedziela, 6 lutego 2022

Depresja

depresja

Jest to stan przygn臋bienia, smutku, zoboj臋tnienia, utraty zainteresowa艅, zaniku odczuwania przyjemno艣ci, brak zdolno艣ci do dzia艂ania, brak energii itp. Je偶eli taki stan utrzymuje si臋 przed d艂u偶szy czas, nale偶y uda膰 si臋 do lekarza, bo mog膮 by膰 to oznaki depresji.

Depresja to zaburzenia nastroju, ale nie zawsze oznacza to chorob臋. Przecie偶 codziennie mamy r贸偶ne nastroje: smucimy si臋, cieszymy si臋, nic nam si臋 niechce, a innym razem rozpiera nas energia. Je偶eli stan smutku i przygn臋bienia wyst臋puje przez d艂u偶szy czas (dwa, trzy tygodnie), udajmy si臋 do specjalisty. Stany najgorszego nastroju objawiaj膮 si臋 najcz臋艣ciej w godzinach porannych.
Smutek w depresji jest niezale偶ny od tego co w danym momencie naszego 偶ycia si臋 dzieje (mamy sukcesy, nie mamy problemu, ale nam towarzyszy smutek). W depresji stajemy si臋 ma艂om贸wni, niespokojni, mamy stany l臋kowe, nie wychodzimy z domu. Nic nam sie nie chce (mycie, ubranie, przygotowanie sobie jedzenia), nie mamy ochoty nawet na drobne czynno艣ci, nie mo偶emy znale藕膰 sobie miejsca. Nie mamy ochoty ogl膮da膰 telewizji, korzysta膰 z komputera, mamy k艂opoty ze snem, czujemy si臋 ci膮gle zm臋czeni. Zdrowi ludzie najbardziej aktywni s膮 w godzinach porannych, w godzinach popo艂udniowych zaczynaj膮 odczuwa膰 zm臋czenie, a wieczorem id膮 spa膰.
U os贸b z depresj膮 poprawa nastroju nast臋puje po po艂udniu, a nawet dopiero wieczorem. Inne objawy depresji to: pesymizm (negatywne my艣lenie o sobie), spowolnienie mowy, ruch贸w, brak koncentracji, k艂opoty z pami臋ci膮, niepok贸j, dra偶liwo艣膰, sk艂onno艣膰 do p艂aczu, k艂opoty z podejmowaniem decyzji, bezradno艣膰, utrata zainteresowa艅, unikanie kontakt贸w ze znajomymi, utrata apetytu, kt贸ry chory mo偶e sobie rekompensowa膰 objadaniem si臋 w nocy.
Przyczyny depresji s膮 r贸偶ne: negatywne wydarzenia (艣mier膰 bliskiej osoby, choroby, k艂opoty rodzinne, problemy finansowe, utrata pracy lub presti偶u spo艂ecznego) i wiele innych czynik贸w. Na rozw贸j depresji wp艂yw maj膮 r贸wnie偶 zaburzenia biochemiczne w m贸zgu dotycz膮ce dopaminy, serotoniny, noradrenaliny. Stwierdzono, 偶e w depresji spada aktywno艣膰 tych substancji. Ca艂y czas trwaj膮 badania nad przyczynami depresji i s膮 odkrywane nowe przyczyny.
Depresja to tak samo straszna choroba jak i inne gro藕ne dla naszego zdrowia. Powoduje ogromne cierpienie, wp艂ywa na wszystkie aspekty naszego 偶ycia, a nieleczona mo偶e byc przyczyn膮 rozwoju innych chor贸b, np. cukrzycy, chor贸b uk艂adu kr膮偶enia itp.
Leczenie depresji polega na dw贸ch g艂贸wnych sposobach: leczenie farmakologiczne i psychoterapia. W depresji zaawansowanej lepsze efekty uzyskuje si臋 leczeniem farmakologicznym (lekami). Leczenie trwa d艂ugo, a pierwsze efekty po przyjmowaniu lek贸w wida膰 po 2-3 tygodniach. Ca艂e leczenie w pierwszej depresji powinno trwa膰 6 miesi臋cy, nawet gdy objawy ust膮pi膮 wcze艣niej. Obecne leki II generacji s膮 lepiej tolerowane ni偶 te starsze.
Pierwsze objawy depresji
Trwa艂e pogorszenie nastroju - depresja mo偶e objawia膰 si臋 ci膮g艂ym stanem z艂ego nastroju, kt贸ry nie ust臋puje. Kr贸tkotrwa艂e pogorszenie nastroju nie powinien nas niepokoi膰.
Spadek energii - odczuwamy ci膮g艂e zm臋czenie, cho膰by艣my odpoczywali ca艂y dzie艅 lub tydzie艅.
Skrajny samokrytycyzm - obwinianie Siebie, 偶e jest obci膮偶eniem dla innych, czuje si臋 niechciana i uwa偶a si臋 za 7 nieszcz臋艣膰.
Obwinianie si臋 - uwa偶aj膮, 偶e nieszcz臋艣cia powstaj膮 z ich win膮, nawet tych dotycz膮cych bliskich os贸b.
Spadek sprawno艣ci intelektualnej - zaczynaj膮 si臋 problemy z logicznym my艣leniem, wykonanie prostych czynno艣ci, to droga przez m臋k臋. Staj膮 si臋 偶yciowo bezradni, przecie偶 by艂y osobami bardzo sprawnymi umys艂owo.
Trudno艣ci ze snem - jeden z wielu, cz臋sty objaw depresji. Z艂e przespane lub nieprzespane noce, powoduj膮 ci膮g艂e zm臋czone. Zazwyczaj sen trwa ok. 4-5 godzin na dob臋 i jest kilka razy przerwany.
Utrata masy cia艂a - szybkie chudnie, spowodowane zanikiem ochoty na jedzenie, chory nie odczuwa g艂odu.
My艣li samob贸jcze - na pewno mamy depresj臋, je偶eli po g艂owie kr膮偶膮 nam my艣li samob贸jcze i nale偶y zg艂osi膰 si臋 na wizyt臋 u lekarza specjalisty.
Je偶eli, zauwa偶ymy 4 z ww objaw贸w, nale偶y skonsultowa膰 to u psychiatry. Wcze艣niej wykryt膮 depresj臋 艂atwiej wyleczy膰, a p贸藕niej kontrolowa膰.

pi膮tek, 4 lutego 2022

Cholesterol

cholesterol

Cholesterol te偶 jest potrzebny, poniewa偶 bez niego organizm nie by艂by w stanie funkcjnowa膰. Przy jego pomocy powstaj膮 hormony p艂ciowe i kory nadnerczy, kwasy 偶贸艂ciowe oraz witamina D. Wchodzi w sk艂ad b艂on kom贸rkowych. Problem zaczyna si臋, gdy mamy go za du偶o, a zw艂aszcza tego z艂ego.
Og贸lnie cholesterol dzielimy na z艂y (LDL) i dobry (HDL).

Je偶eli mamy ponad norm臋 z艂ego, to osadza si臋 on na 艣cianach naczy艅 krwiono艣nych (w m贸zgu, nerkach, nogach itp.). Zw臋偶one naczynia utrudniaj膮 dop艂yw krwi do narz膮d贸w. Z艂y cholesterol (LDL) odk艂ada si臋 tak偶e na t臋tnicach wie艅cowych, co cz臋sto jest przyczyn膮 zawa艂贸w. Dobry cholesterol (HDL) usuwa nadmiar z艂ego z t臋tnic i transportuje go do w膮troby, w kt贸rej jest rozk艂adany i wydalany z organizmu.
Przyczyny wzrostu cholesterolu s膮 r贸偶ne:
nadwaga, z艂e od偶ywianie (t艂uste mi臋sa i w臋dliny, t艂usty nabia艂, twarde t艂uszcze, np.偶贸艂te i topione sery, mas艂o, smalec, potrawy sma偶one, chipsy, itp.), dziedziczenie genetyczne. Im bardziej t艂usta dieta, tym wi臋cej cholesterolu, bowiem organizm najwi臋cej produkuje go 60-80% z t艂uszczu pochodzenia zwierz臋cego, tzw. t艂uszcze nasycone.
Zachowajmy umiar z cukrem i bia艂膮 m膮k膮 - obni偶aj膮 poziom dobrego cholesterolu. Jajka jedzmy razem z bia艂kiem, kt贸re zmniejsza wch艂anianie cholesterolu. Zalecenia specjalist贸w odno艣nie jajek r贸偶ni膮 si臋, nieraz nawet znacznie. Je偶eli mamy prawid艂owy poziom cholesterolu, to ten obecny w jajku nie stwarza zagro偶enia. Mo偶na je艣膰 do 10 - 12 tygodniowo, uwzgl臋dniaj膮c te znajduj膮ce si臋 w innych pokarmach (makarony, ciasta itp.). Osoby z podwy偶szonym poziomem cholesterolu mog膮 te偶 je艣膰 jajka, ale w mniejszych ilo艣ciach tygodniowo (2-4).
Wg ameryka艅skiego dietetyka mo偶na je艣膰 2 jajka dziennie, ale wtedy nie jemy innych produkt贸w pochodzenia zwierz臋cego. A wg polskich dietetyk贸w osoby zdrowe tylko jedno jajko dziennie, a osoby z podwy偶szonym poziomem cholesterolu - 2 jajka tygodniowo. Jajka maj膮 du偶o sk艂adnik贸w od偶ywczych: bia艂ka, lecytyn臋, lutein臋, l-tyrozyn臋, sk艂adniki mineralne, witaminy. Jedzmy t艂uszcze wielo- i jednonienasycone. Jednak nie mo偶na ca艂kowicie stosowa膰 diety pozbawionej t艂uszczy, bowiem mo偶e ona r贸wnie偶 zmniejszy膰 poziom dobrego cholesterolu.
Wobec tego co je艣膰?
B艂onnik wychwytuje cz膮stki cholesterolu z po偶ywienia i utrudnia ich wch艂anianie przez organizm.
1. Pe艂ne ziarna i nasiona - pieczywo z maki razowej, grube kasze, p艂atki owsiane, br膮zowy ry偶, itp.
2. Owoce bogate w b艂onnik - np. jab艂ka, cytrusy itp.
3.Warzywa str膮czkowe i inne - fasola, soja, ciecierzyca, groch, b贸b, marchew, buraczki, itp. Czosnek 1 - 3 z膮bki dziennie - pomaga zmniejszy膰 poziom cholesterolu ok. 10%. Posiekany, rozgnieciony powinien pole偶e膰 ok. 10 - 15 minut. Do potraw dodajmy go pod koniec gotowania i pieczenia - nie podajmy go obr贸bce termicznej d艂u偶ej ni偶 20 minut.
4. Orzechy i migda艂y.
5. Napoje (woda, herbaty, 艣wie偶e soki z owoc贸w i warzyw,) - ok. 2 litr贸w dziennie (liczy si臋 r贸wnie偶 p艂yny w postaci zup).

Andropauza

andropauza
Jest to proces starzenia si臋 m臋偶czyzny. Spowodowane to jest spadkiem poziomu testosteronu (hormon m臋ski). Andropauza to przypadek podobny do menopauzy.
Menopauza wyst臋puje u kobiet w wieku 40-50 lat i jest okresem przej艣ciowym. Andropauza zaczyna si臋 w wieku od 50 - 60 lat i trwa do ko艅ca 偶ycia (jest to proces nieodwracalny). Nie mo偶na jej wyleczy膰, mo偶na jedynie zahamowa膰 szybko艣膰 post臋powania tego procesu.
Pierwszym objawem jest zaburzenie potencji. Z czasem pojawiaj膮 si臋 inne dolegliwo艣ci: zawroty g艂owy, zwi臋kszone pocenie si臋, wzrost ci艣nienia, ko艂atanie i cz臋ste skurcze serca, os艂abienie fizyczne.
Pojawiaj膮 si臋 objawy psychiczne: pobudliwo艣膰, nerwowo艣膰, zniech臋cenie, brak woli dzia艂ania (rezygnacja). Po zauwa偶eniu takich objaw贸w nale偶y zbada膰 si臋 u internisty i androloga.
Androlog sprawdzi poziom testosteronu oraz stan j膮der i gruczo艂u krokowego. Podstawowe leczenie polega na uzupe艂nieniu braku testosteronu, a leczenie uzupe艂niaj膮ce to przyjmowanie witamin, mikroelement贸w (magnez, cynk itp.).
Zaleca si臋 stosowanie diety wysokobia艂kowej, w艂膮czenie do jad艂ospisu du偶ej ilo艣ci owoc贸w i warzyw. Nale偶y ograniczy膰 spo偶ycie potraw sma偶onych, t艂ustych oraz alkoholu i palenia papieros贸w. M臋偶czyzna po pi臋膰dziesi膮tce powinien pogodzi膰 si臋 z mniejsz膮 wydolno艣ci膮 organizmu i unika膰 nadmiernego wysi艂ku. Prac臋 wymagaj膮c膮 zwi臋kszone wysi艂ku nale偶y roz艂o偶y膰 na d艂u偶szy okres, bo nawet jednorazowe przekopanie mo偶e doprowadzi膰 do zas艂abni臋cia.

czwartek, 3 lutego 2022

Aktywno艣膰

aktywno艣膰 fizyczna

Sport to zdrowie, napewno nie wyczynowy, ale aktywno艣膰 fizyczna odpowiednio dostosowana do wieku skutecznie poprawi nasz stan zdrowia. Aktywno艣膰 fizyczna pomaga leczy膰 wiele chor贸b, jednak w niekt贸rych schorzeniach pewne formy aktywno艣ci nie s膮 wskazane.

Aktywno艣膰 s艂u偶膮ca sercu - osoby z chorob膮 wie艅cow膮 boj膮 si臋 wysi艂ku. Szybko m臋cz膮 si臋, maj膮 trudno艣ci z oddychaniem, a w czasie wysi艂ku mo偶e pojawi膰 si臋 b贸l w klatce piersiowej. Dlatego pope艂niaj膮 b艂膮d zaniechania aktywno艣ci fizycznej.
Badania naukowe dowodz膮, 偶e odpowiednio dobrany wysi艂ek fizyczny pomaga w leczeniu choroby niedokrwienia serca oraz obni偶a ci艣nienie t臋tnicze krwi i cholesterol.
Korzystne formy aktywno艣ci fizycznej maj膮ce wp艂yw na uk艂ad kr膮偶enia i stan serca maj膮: jazda rowerem, lekki jogging, szybki spacer, delikatne marszobiegi. Podj臋cie aktywno艣ci fizycznej dobrze jest skonsultowa膰 z lekarzem. Wysi艂ek nie powinien by膰 zbyt forsowny, ale nale偶y go przeprowadza膰 minimum 3 razy na tydzie艅 przez 30 minut. Na pocz膮tku mo偶emy 膰wiczy膰 kr贸cej. Aby nie przesadzi膰 z wysi艂kiem, nale偶y kontrolowa膰 t臋tno - nie nale偶y przekracza膰 130 uderze艅 serca. W przybli偶eniu sami mo偶emy okre艣li膰 wg wzoru dopuszczaln膮 granic臋 t臋tna ze wzgl臋du na wiek.
180 minus wiek, np. masz 40 lat, to 180 - 40 = 140

艣roda, 2 lutego 2022

Stawy

stawy
Stawy cz臋sto s膮 przeci膮偶ane i ulegaj膮 r贸偶nym chrobom. 膯wiczenia odci膮偶aj膮ce stawy to: p艂ywanie, spacery (zalecane obuwie chroni膮ce stawy przed wstrz膮sami), spokojna jazda na rowerze po r贸wnej nawierzchni. Gdy mamy stawy opuchni臋te rezygnujemy z wszelkich 膰wicze艅.
Co jest niewskazane przy chorobie zwyrodnieniowej staw贸w?
1. Stawy biodrowe - unikajmy chodzenia i biegania po nie r贸wnych i twardych powierzchniach, wspinaczki, zjazd贸w na nartach.
2. Stawy 艂okciowe - unikajmy gry w tenisa, pi艂ki no偶nej, podnoszenia ci臋偶ar贸w, zjazd贸w na nartach.
3. Stawy kolanowe - niewskazane s膮 zjazdy narciarskie, chodzenie po schodach, bieganie po nie r贸wnym terenie.
4. Stawy kr臋gos艂upa - rezygnujemy z gry w siatk贸wk臋, koszyk贸wk臋, tenisa sto艂owego, pi艂ki no偶nej, a wi臋c sport贸w zwi膮zanych z szybkimi zwrotami i zginaniami.

wtorek, 1 lutego 2022

Prosaki ( torbiel - cysta)

prosaki
Najcz臋艣ciej wyst臋puj膮 prosaki o wielko艣ci ziarnka maku. S膮 to bia艂e lub 偶贸艂tawe zgrubienia w okolicy oczu, powiek, skroni, na policzkach, na pr膮ciu, mosznie i wargach sromowych. Prosaki s膮 raczej nie s膮 gro藕ne dla zdrowia. Prosaki s膮 mylone z kaszakami, brodawkami 艂ojotokowymi.
Nie nale偶y samemu usuwa膰 (wyciska膰) prosak贸w, bo mo偶na nabawi膰 si臋 niechcianych powik艂a艅 (uszkodzenia nask贸rka i naczynek krwiono艣nych, zaka偶enia). Usuni臋te prosaki mog膮 si臋 za jaki艣 czas pojawi膰 z powrotem. Prusaki nie sw臋dz膮, nie piek膮 i przewa偶nie usuwamy je ze wzgl臋d贸w estetyczny w salonach kosmetycznych lub gabinetach dermatologicznych.
Po zabiegu cera staje si臋 wra偶liwa na s艂o艅ce. Istnieje ryzyko podra偶nie艅 oraz trwa艂ych i nieestetycznych przebarwie艅. Dlatego zabiegi usuwania niechcianych obiekt贸w ze sk贸ry dobrze jest wykonywa膰 jesieni膮. R贸wnie偶 w miesi膮cach z temperatur膮 ujemn膮 nie nale偶y wykonywa膰 usuwania, bo w mro藕ne dni 艂atwo uszkodzi膰 nask贸rek i go nadmiernie wysuszy膰.

Kaszaki, t艂uszczaki, w艂贸kniaki

Guzek pod sk贸r膮, przewa偶nie nie boli, mo偶e by膰 przesuwalny wzgledem otaczaj膮cych tkanek. Przewa偶nie s膮 to kaszaki, t艂uszczaki, czy w艂贸kniaki, guzki o innym charakterze. Trudno je rozpozna膰, bo maj膮 bardzo podobny wygl膮d. Je偶eli znajdziemy u siebie jaki艣 guzek, to nie panikujmy, bo zmiany te maj膮 charakter 艂agodny i bardzo rzadko mog膮 przej艣膰 w faz臋 z艂o艣liw膮. Jednak po wykryciu guzka pod sk贸r膮 nale偶y zg艂osi膰 si臋 do lekarza, niekoniecznie w trybie pilnym - wizyt臋 mo偶na zaplanowa膰 w dogodnym dla siebie terminie.
Guzki pod sk贸r膮 - leczenie chirurgiczne, bo guzek sam nie zniknie. Kaszaki i t艂uszczaki przewa偶nie rosn膮, osi膮gaj膮c czasami du偶e rozmiary i dlatego lepiej je wczesniej usun膮膰. Usuni臋te mniejsze guzki pozostawi膮 mniejsze blizny. Czy guzek podsk贸rny wymaga diagnostyki przedoperacyjnej (biopsja cienkoig艂owa, USG, rtg itd.)? O konieczno艣ci dodatkowych bada艅 przed zabiegiem zadecyduje lekarz, ale statystycznie dotyczy to poni偶ej 5% pancjent贸w.
Wywiad i badanie przez specjalist臋 pozwala ustali膰 charakter zmiany bez konieczno艣ci bada艅 dodatkowych. Czy usuwa膰 艂agodny charakter guzka? Decyzja nale偶y do nas, przewa偶nie taki zabieg jest 艂atwy i mo偶e by膰 wykonany w ambulatorium.

Dlaczego we krwi pojawia si臋 cukier? Pomiar glikemii- czy to cukrzyca?

Cukier we krwi pojawia si臋 z dw贸ch g艂贸wnych 藕r贸de艂: 1. W臋glowodany pochodz膮ce z 偶ywno艣ci , kt贸ra ma du偶y wp艂yw na poziom cukru we krwi. Dla...