Strony

poniedzia艂ek, 14 lutego 2022

Stres

stres
Praca lub brak pracy, ci膮g艂a gonitwa, problemy dnia codziennego powoduj膮 stres, kt贸ry jest powa偶nym problemem dzisiejszej cywilizacji. Stres jest zjawiskiem biologicznym, reakcj膮 organizmu na stawiane mu wymagania fizyczne i psychiczne. Stresem okre艣la si臋 bod藕ce, kt贸re zmieniaj膮 stan gotowo艣ci cz艂owieka do dzia艂ania. Dzi臋ki nim 偶ycie nie jest nudne, kr贸tkotrwa艂y stres jest czynnikiem mobilizuj膮cym, pomaga nam przezwyci臋偶a膰 trudno艣ci, k艂opoty.
Najwi臋ksz膮 wydolno艣膰 uzyskujemy przy 艣rednim poziomie stresu (lekkie pobudzenie). Natomiast du偶y poziom stresu parali偶uje nasze dzia艂ania, nasze nerwy nie s膮 wstanie wykona膰 naszych zamierze艅. Je偶eli natomiast dociera do nas zbyt wiele bod藕c贸w, w贸wczas zaczynamy odczuwa膰 dyskomfort. Je偶eli wci膮偶 jeste艣my poddawani silnemu oddzia艂ywania bod藕c贸w, znacz膮co pogarsza si臋 nasze samopoczucie, zdrowie i wreszcie mo偶e doj艣膰 do powa偶nych zaburze艅. Dobre opanowanie radzenia sobie ze stresem zapewni nam komfort 偶ycia, ale i przed zmaganiami ponad nasze si艂y.
Fizjologiczne podstawy stresu
Pami臋tajmy jednak, 偶e stres jest cz臋艣ci膮 naszego 偶ycia i przetrwania. Nasz instynk samozachowawczy w stresie uruchamia mechanizmy obrony i ataku. Cel nadrz臋dny to przetrwa膰 atak i stworzy膰 sobie warunki do dalszego 偶ycia. Do realizacji tego potrzebna jest mo偶liwo艣膰 podporz膮dkowania funkcji ca艂ego organizmu tylko obronie lub atakowi.
Aby uk艂ad taki charakteryzowa艂a wysoka sprawno艣膰 i niezawodno艣膰, wi臋kszo艣膰 funkcji przystosowawczych realizowana jest odruchowo. Gdy zachodzi taka potrzeba z niewielkich po艂o偶onych powy偶ej nerek gruczo艂贸w wydzielane s膮 trzy hormony: adrenalina (80%) i w mniejszych ilo艣ciach dopamina i noradrenalina. Hormony te pozwalaj膮 na szybkie wyzwolenie energii potrzebnej do ataku, obrony czy ucieczki. Mechanizm ten dzia艂a jak aktywacja alarmu w sytuacji zagro偶enia i nie daje czasu na zastanowienie czy podejmowanie decyzji, co zwi臋ksza szanse sukcesu. Niski poziom adrenaliny w naszym organi藕mie powoduje znu偶enie i apati臋. Opr贸cz w/w hormon贸w w naszym organi藕mie wytwarzany jest przez warstw臋 pasmowat膮 kory nadnerczy kortyzol, kt贸ry nazywany jest hormonem stresu stawianym na r贸wni z adrenalin膮. Kortyzol ma r贸wnie偶 dzia艂anie przeciwzapalne oraz zatrzymuje s贸l. Przewlek艂y nadmiar kortyzolu we krwi przyczynia si臋 do powstawania tkanki t艂uszczowej (bawoli kark, oty艂o艣膰 brzuszna), rozst臋p贸w itp.
Oznaki stresu
1. Pobudzenie emocjonalne, biegunka.
2. Wzrost ci艣nienia krwi, b贸l g艂owy, wzrost poziomu cukru we krwi.
3. Przyspieszony oddech, przyspieszona akcja serca, ko艂atanie serca, dr偶enie r膮k, l臋k i niepok贸j.
4. Sucho艣膰 w ustach, "g臋sia sk贸rka", szcz臋ko艣cisk, sztywno艣膰 karku.
5. Brak rozs膮dnego dzia艂ania, k艂opoty z koncentracj膮.
Efektem jest pobudzenie emocjonalne oraz przygotowanie mi臋艣ni do u偶ycia (zwi臋kszona ilo艣膰 energii - cukier, dostarczenie wi臋kszej ilo艣ci tlenu - szybszy oddech, oraz lepsza dystrybucja - pobudzenie uk艂adu kr膮偶enia). Natomiast "g臋sia sk贸rka" to nic innego jak nastroszenie w艂osa tak jak w 艣wiecie zwierz膮t - aby by膰 wi臋kszym i straszniejszym. Po zu偶yciu dost臋pnych zasob贸w na atak, obron臋 czy ucieczk臋 nast臋puje faza odpoczynku - relaksacji, okres potrzebny do regeneracji si艂.
U naszych przodk贸w stres przewa偶nie w艂膮cza艂 si臋 na widok dzikich zwierz膮t, z braku jedzenia, zimna. W naszych czasach rozw贸j cywilizacji spowodowa艂 powstanie bardzo du偶ej ilo艣ci czynnik贸w stresogennych. Nasz przodek mia艂 ma艂o powod贸w do zestresowania si臋. Nam natomiast przyby艂o wiele d贸br pomagaj膮cych w 偶yciu, kt贸re jednak cz臋sto s膮 przyczyn膮 stresu. Pochopnie i cz臋sto bezwiednie u偶ywamy "auto alarmu" cz臋sto i w przypadkach b艂ahych. Rozlane mleko, korek na ulicy, z艂e spojrzenie kogo艣, popsuty telewizor itp. Dobra cywilizacji zanieczy艣ci艂y nasze 偶ycie stresem", co 藕le wp艂ywa na nasze zdrowie nie wp艂ywa.
Wp艂yw i zasi臋g stresu zale偶y od naszej osobowo艣ci i podej艣cia do 偶ycia np. ukradziono nam samoch贸d:
- pierwsza osoba - nareszcie pozby艂em si臋 tego starego psuj膮cego si臋 grata. Za zwrot ubezpieczenia, kupi臋 sobie wreszcie nowy,
- natomiast inna osoba b臋dzie lamentowa膰 do ko艅ca 偶ycia.
Od naszej osobowo艣膰 zale偶y jak sobie radzimy w r贸偶nych sytuacjach. Osoby umiej膮ce panowa膰 nad stresem s膮 odporniejsze na choroby. Jednak odporno艣膰 na stres jest cech膮 indywidualn膮. Najgorzej ze stresem radz膮 sobie pesymi艣ci, osoby zamkni臋te w sobie oraz bardzo ambitne, kt贸rzy ka偶dy b艂膮d prze偶ywaj膮 jak osobist膮 tragedi臋.
Co jest przyczyn膮 powstawania stresu:
- 艣rodowisko szkolne i 艣rodowisko pracy: presja czasu, np. dotrzymanie terminu, ch臋膰 sprostania wymaganiom prze艂o偶onym, nadmiar obowi膮zk贸w, obawa pora偶ki, utraty pracy, brak pracy itp.;
- 艣rodowisko 偶ycia: ha艂as, t艂ok, korki, za艂atwianie spraw w urz臋dach;
- 偶ycie rodzinne: trudno艣ci w kontaktach z partnerem, 艣mier膰 bliskiej osoby, rozw贸d, ch臋膰 bycia idealnym rodzicem;
- stres biologiczny: w sytuacjach zagro偶enia 偶ycia lub zdrowia;
- d艂ugotrwa艂e zm臋czenie lub wyczerpanie jest nast臋pstwem d艂ugotrwa艂ego oddzia艂ywania wyt臋偶onej pracy, nauki i pojawia si臋, gdy stawiamy sobie wyg贸rowane wymagania.
Jak zaradzi膰 sytuacjom stresowym?
Najlepiej by艂oby unika膰 sytuacji stresowych, jednak nie jest to 艂atwe, a w niekt贸rych sytuacjach wr臋cz nie mo偶liwe. Pokonywanie stresu nale偶y rozpocz膮膰 od ustalenia jego przyczyny. Nie dopuszcza膰 do sytuacji, kiedy przejdzie on w form臋 przewlek艂膮. Mo偶emy to zrobi膰 samodzielnie lub z pomoc膮 psychoterapeuty, czy te偶 najbli偶szej osoby. Rozs膮dna i ch艂odna ocena sytuacji pozwoli nam stwierdzi膰, czy mo偶na w niej co艣 zmieni膰, czy te偶 wszelkie pr贸by b臋d膮 tylko strat膮 czasu i energii, kt贸re mog膮 jeszcze bardziej pog艂臋bi膰 zjawisko stresu. Pozwoli nam to lepiej pozna膰 nasze mocne i s艂abe strony, a w przysz艂o艣ci przewidzie膰, kt贸re sytuacje nios膮 dla nas du偶e ryzyko stresu. Wiara we w艂asne mo偶liwo艣ci oraz przekonanie, 偶e nawet w syutuacjach beznadziejnych jest jakie艣 wyj艣cie pozwala roz艂adow膰 stan napi臋cia stresowego. W pokonywaniu stresu mo偶emy wspiera膰 si臋 metodami naturalnymi, np. muzykoterapi膮, aromaterapi膮, medytacjami, masa偶em, zio艂olecznictwem lub farmakologicznymi - zio艂owe leki uspokajaj膮ce, magnez z witamina C. Du偶e znaczenie ma oparcie bliskich os贸b oraz 偶yczliwo艣膰 i optymizm innych ludzi, kt贸rymi nale偶y si臋 otacza膰 (unika膰 pesymist贸w i os贸b ci膮gle narzekaj膮cych).
Smutk贸w nie nale偶y topi膰 w alkoholu - prowadzi to do uzale偶nienia, a nie rozwi膮zuje problem贸w. Nie nadu偶ywajmy lek贸w uspokajaj膮cych i nasennych - r贸wnie偶 powoduj膮 uzale偶nienie. Nie leczmy k艂opot贸w objadaniem si臋, doprowadzi to do nadwagi, kt贸ra stanie si臋 nast臋pn膮 przyczyn膮 naszych problem贸w. Kawa i papierosy r贸wnie偶 nie s膮 dobrym lekiem na stres.
Na codzienny stres dobra jest aktywno艣膰 fizyczna: sport, spacer z psem, praca w ogrodzie, prace domowe, kontakt z natur膮. Warto mie膰 i po艣wi臋ca膰 czas na hobby, kt贸re nas odpr臋偶a. Podarujmy sobie ka偶dego dnia chocia偶 p贸艂 godzinki "nic nierobienia", przestrzegajmy w艂a艣ciwego odpoczynku, snu.
Cz臋sto dr臋cz膮 nas sprawy nieistotne, kt贸re analizujemy, ci膮gle szukamy rozwi膮zania - odpu艣膰my je, a z czasem oka偶e si臋, 偶e proste rozwi膮zanie przysz艂o same. Spotykaj si臋 ze znajomymi, pozw贸l sobie na troch臋 szale艅stwa, a nawet wyg艂upianie si臋.
Jakie reaguje nasz organizm na stres?
Zdenerwowanie, stany l臋kowe wyzwalaj膮 w naszym organi藕mie adrenalin臋, kortyzol, kt贸re maj膮 wp艂yw na:
Brzuch - nadmiar kwasu 偶o艂膮dkowego, znaczny przyrost wagi lub zanik (chudni臋cie).
G艂owa - napady b贸lu g艂owy, zawroty. Gruczo艂y potowe - nag艂e pocenie si臋.
Oddech - p艂ytki, nieregularny powoduj膮cy szybkie zm臋czenie przy niewielkim wysi艂ku.
Problemy p艂ciowe - nieregularne miesi膮czki, spadek pop臋du seksualnego, ozi臋b艂o艣膰, k艂opoty z potencj膮.
Szyja - sztywno艣膰 i b贸l karku. Sk贸ra - sucho艣膰 sk贸ry, tr膮dzik, 艂uszczyca, alergia.
W艂osy - bardziej podatne s膮 na przet艂uszczanie, a nawet 艂upie偶 oraz mog膮 wypada膰.
Jakie choroby mo偶e powodowa膰 stres?
1. Choroby serca, zaburzenia rytmu serca, nadci艣nienie t臋tnicze, zawa艂.
2. Chorob臋 niedokrwienn膮, chorob膮 wrzodow膮 偶o艂膮dka i dwunastnicy.
3. Nerwice, bezsenno艣膰, depresja, stany l臋kowe i fobie.
4. Zwi臋kszon膮 zachorowalno艣膰 na choroby zaka藕ne przez obni偶enie odporno艣ci organizmu.
5.Zaburzenia miesi膮czkowania u kobiet i zaburzenia potencji u m臋偶czyzn.

Brak komentarzy:

Prze艣lij komentarz

Dlaczego we krwi pojawia si臋 cukier? Pomiar glikemii- czy to cukrzyca?

Cukier we krwi pojawia si臋 z dw贸ch g艂贸wnych 藕r贸de艂: 1. W臋glowodany pochodz膮ce z 偶ywno艣ci , kt贸ra ma du偶y wp艂yw na poziom cukru we krwi. Dla...